De pest:
De verwekker, de bacterie Yersinia pestis, wordt overgebracht door vlooien van ratten op mensen: een vlo die eerst besmet bloed zuigt, en daarna een mens bijt, brengt daarmee de bacterie over.
Na de verdringing van de zwarte rat door de bruine rat kwam er (in West-Europa althans) een einde aan deze ziekte, dat was rond 1670. Wereldwijd komt de pest nog wel voor, met name in India is rond de millenniumwisseling (2000) nog een epidemietje geconstateerd. De ziekte is - bij tijdige diagnose - met antibiotica tegenwoordig wel goed te behandelen.
De pest is het bekendste voorbeeld van een zoönose, een ziekte die van dieren op mensen wordt overgedragen.
---
Mensen van wie het CCR5-gen gemuteerd is, door het ontbreken van 32 baseparen in het DNA, zijn resistent voor het HIV-virus. Dit gen wordt CCR5 delta-32 genoemd. Mensen die niet met de pest besmet waren, zouden ook door dit gen beschermd zijn en de ziekte daardoor hebben overleefd. Door dit selectiemechanisme zouden West-Europeanen vaker drager zijn van dit gen, waardoor ze meer kans hebben immuun te zijn tegen HIV.
Onderzoekers van het Scripps Research Institute hebben echter aangetoond dat muizen met het delta-32 gen niet immuun waren tegen de pest. Zij opperden dat er een andere ziekte in de middeleeuwen was, die er voor zorgde dat delta-32 meer kans op voortbestaan in de populatie had, waarschijnlijk was die ziekte pokken.
---
Symptonen:
Mensen raken besmet door een beet van een geïnfecteerde rattenvlo. In de eerste 2-7 dagen treden rillerigheid, koorts en hoofdpijn op. Na korte tijd raken de lymfeklieren van het slachtoffer geïnfecteerd; dat gaat gepaard met vervloeiing en abcesvorming, de 'builen' van de builenpest. In sommige gevallen kan de bacterie ook de longen van de patiënt infecteren, die krijgt dan een andere variant van de ziekte: de longpest. Hoesten en bloed ophoesten treden op. Alleen de longpest kan (door hoesten) worden overgedragen van mens op mens; elke besmetting van de builenpest wordt veroorzaakt door de vlo van de huisgebonden rat. De bacterie kan zich ook in het bloed gaan vermenigvuldigen wat leidt tot sepsis en intracutane bloedingen (paarse plekken). In dit stadium is de patiënt ten dode opgeschreven behalve als vroegtijdig met intraveneuze antibiotica wordt gestart. In enkele gevallen is aannemelijk gemaakt dat beten door mensenvlooien de ziekte hebben overgebracht maar de bacterie overleeft hierin niet lang en dit is niet de normale besmettingsweg.
---